Pandeminin tesiriyle beraber, ekonomik krizin tesirinin en çok hissedildiği sektörlerden biri otomotiv sektörü. Oto pazarlarında araçlar el yakıyor. Galericiler satış yapamamaktan, yurttaşlar ise bir senede hemen hemen yüzde 125 zamlanan araçları alamamaktan dertli.
İstanbul’un Eyüp kazasında bulunan ikinci el araba satışının yapıldığı ESBAŞ Rami Açık Oto Pazarı’nda hem araç satıcıları hem alıcılar yüksek ücretlerden dert yanıyor. Satıcılar, koronavirüs ( Covid-19) salgını hasebiyle sıfır araç imalatının durması, dışalım ve ihracattaki balanssızlık, vergilerin yüksekliği ve TL’de yaşanan değer kaybından kaynaklı her geçen gün ücreti artan ikinci el araçları satamamaktan, yurttaşlar ise ikinci el araçların sıfır araç ücretine satılmasından yakıntıcı.
İkinci el araç galerisi sahibi Can Çolak, salgın ve sıfır araç imalatının durmasının ücretlerdeki en büyük etkenler olduğuna dikkati çekti.
Çolak, “Araçların ücretleri haftalık olarak artıyor. Sattığımız bir aracı bir hafta sonra aynı ücrete alamıyoruz. Düşük kilometreli araçlar sıfır araç ücretine yaklaştı. Yeniden de satış yapabiliyoruz. Geçen yıl bu anaparamla 15 ve 20 araç sergileyebiliyorken, şimdi o anaparanın yüzde 10 fazlası ile en fazla 7 ve 8 tane araç sergileyebiliyorum. Anaparam daha yüksek fakat paramızın bir değeri yok” dedi.
Çolak, web siteleri üzerinden de araç satışı yapılmasının piyasayı negatif etkilediğini, denetlemeler yapılmadığı için yüksek ücretten satış yapılmasının piyasayı bozduğunu söyledi.
TL’de yaşanan değer kaybının ücretleri da etkilediğini söyleyen galerici Kenan Kaya, şöyle diye konuştu:
“Ekonomi de böyle çöker. TL’deki değer kaybı her şeye yansıyor. İnsanlar bütçesine göre bir şeyler bakmaya çalışıyor. Çok nadir satışlar oluyor. Haftada bir araba satarsak öpüp başımıza koyuyoruz. Aldığımız aracı satıyoruz fakat yerine yeni bir araç koyamıyoruz. 1 ayda gelen farkın haddi hesabı yok. Önümdeki araç şuan 111 bin TL. Geçen sene bu aracın ücreti 60 bin TL idi. Daha doğrusu pandemiden önce bu ücretteydi. Ekonominin tıkanıklığı dolayısıyla fiyatlar böyle artış gösteriyor."
Hüseyin Dilman bir senedir araba almak için pazara gelip gittiğini, ancak ücretlerin yüksekliği nedeniyle istediği bir aracı alamadığını dile getirdi. Her hafta ücretlerin yükseldiğini söyleyen Dilman, 2019 yılı Temmuz ayında hane almak için arabasını sattığını aktararak, “Aracımı geçen sene 80 bin TL’ye sattım. O araç şimdi 180 bin TL oldu. Bir sene önce 100 bin TL’ye aldığımız aracın ücreti şimdi 200 bin TL olmuş. Ücretlerin nedenin de fırsatçılık olduğunu düşünüyorum” diye belirtti.
Galerici Yalçın Kepenek, pazarın halini “bitkin” şeklinde nitelendirdi. Kepenek, “Ne alan var ne satan var. Ücretleri soran gidiyor. Devletin bu işe el atması gerekli. Para da iş yapmıyor, iş görmüyor. Sattığı paraya aynı arabayı alamıyoruz. Seri imalat durdu. ÖTV’ler çok yüksek. Böyle olunca biz de halk da zorluk yaşıyor” diye konuştu.
Oto pazarı dışında galerisi olan ve satmak için araba almaya gelen Zikri Aygül de şunları söyledi:
“Bu hafta almadığımız aracı, öbür hafta en az bin veyahut iki bin lira üzerine koyup alabiliyoruz. Ücretleri yüksek. Aradığını bulamıyorsun, bu hafta sattığını öbür hafta alamıyorsun. Allah yardımcımız olsun, işler zor biraz. Fiyatlar Ocak ayına göre hemen hemen yüzde yüz attı.”